ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Έχουν περάσει περισσότερο από δύο αιώνες αδιάλειπτου ελληνικού Ελευθεροτεκτονισμού και όμως ουδείς νομικός, τέκτων ή μη, δεν συνέγραψε ένα βιβλίο το οποίο να αφορά ειδικά τούς σκοπούς και νομικούς κανόνες που διέπουν τον ελευθεροτεκτονισμό στη χώρα μας. Η συνεχιζόμενη εφαρμογή παλαιών και αναχρονιστικών καταστατικών τεκτονικών κειμένων, πλειστάκις πρόχειρα τροποποιημένων από ανειδίκευτους τέκτονες, μη εγκεκριμένων από την έννομη τάξη, οδήγησε σταδιακά στην πολυπλοκότητα, τη σύγχυση, την ασάφεια, την αντίφαση, εν τέλει στο χάσμα μεταξύ κανόνων και εφαρμογής. 'Όλα αυτά δεν Θα είχαν για την κοινωνία μεγάλη σημασία, εάν το τεκτονικό έργο εξαντλούνταν στη μελέτη της τεκτονικής φιλοσοφίας. Όμως η τεκτονική δραστηριότητα συνεπάγεται έννομες συνέπειες τόσο στα φυσικά πρόσωπα (τέκτονες) και τις νομικές οντότητες (τεκτονικά μορφώματα), όσο και στο Κράτος, στο μέτρο που η τεκτονική δράση συνδέεται μ' αυτό (φιλανθρωπική και πολιτιστική δράση και Κρατική εποπτεία). Αποτέλεσμα της Θολής κατάστασης ήταν να δημιουργούνται έριδες, ενώ τα τελευταία χρόνια διογκώθηκαν οι δικαστικές διενέξεις. Τότε μόνο αποκαλύφθηκε πόσο αθωράκιστο το σύστημα είναι, και η ανάγκη ορθής ερμηνείας και εφαρμογής των τεκτονικών καταστατικών συμφώνως προς τους νόμους του Κράτους.

Ο τεκτονισμός έχει την ιδιαιτερότητα να περιβάλλεται ακόμη από ένα «μυστήριο» γύρω από τούς σκοπούς του. Το αυτό ισχύει για τη δράση των τεκτόνων. Ταυτόχρονα, η ειδική ορολογία και η έλλειψη ευρέως προσβάσιμων και αντικειμενικών γραμμένων συγγραμμάτων στην Ελληνική γλώσσα δεν συνηγορεί υπέρ της διευκόλυνσης επιλύσεως των ζητημάτων. Οι δικαστικές αποφάσεις αναφέρουν τη δυσχέρεια στην εφαρμογή των κανόνων δικαίου. Η ανάγκη είχε καταστεί περιφανής, για την συγγραφή ενός ειδικευμένου νομικού εγχειριδίου, κυρίως ουσιαστικού αλλά και δικονομικού δικαίου, το οποίο να αφορά τον τεκτονισμό, ο οποίος είναι βασικά ειδικός κλάδος τον σωματειακού δικαίου και ιδιαιτέρως τον δικαίου ενώσεων προσώπων. Ο συγγραφέας ενασχολήθηκε επι μία δεκαετία με το αλλοδαπό τεκτονικό δίκαιο και εντυπωσιάστηκε από τις αντιφάσεις και τα άτοπα που παρουσιάζουν οι τεκτονικές λύσεις σε διάφορες έννομες τάξεις, ειδικά στο αγγλοσαξονικό τεκτονικό δίκαιο. Στην Ελλάδα οι κανόνες δικαίου είναι σαφείς και μπορούν να δώσουν λύσεις σε όλο το φάσμα των τεκτονικών διαφορών. Στο παρόν γίνεται ιδιαίτερη ανάλυση της έκτασης της ικανότητας δικαίου των τεκτονικών ενώσεων προσώπων, σωματειακής υφής (και όχι εταιρικής), ως και τον δικαίου των υπερκείμενων ενώσεων προσώπων, για το οποίο κανένα σύγγραμμα δεν έχει κυκλοφορήσει μέχρι σήμερα. Αυτά πού αναφέρονται για τις υπερκείμενες, εφαρμόζονται σε κάθε υπερκείμενη ένωση της ΑΚ 107 που εδρεύει στην Ελλάδα. Αναλύουμε το Ελληνικό τεκτονικό δίκαιο, του οποίου ωστόσο, οι θεμελιώδεις αρχές μπορούν να εφαρμοστούν και σε άλλες χώρες.

Μετά από μία πολύ σύντομη αλλά απαραίτητη ιστορική εισαγωγή, για την οποία απαιτήθηκαν τέσσερα έτη εντατικής μελέτης, γίνεται λόγος για τις θεμελιώδεις αρχές του τεκτονισμού βάσει θεωριών διαφόρων επιφανών τεκτόνων, ήτοι τα έθιμα, τα οποία για πρώτη φορά απαριθμούνται χρονολογικά, τις Στοές, τις Μεγάλες Στοές, τα «επιγενόμενα συστήματα», το πειθαρχικό δίκαιο, το φορολογικό και την εποπτεία. Το έργο ολοκληρώνεται με την παράθεση των πλέον χαρακτηριστικών καταστατικών κειμένων και αυτών πού χρησιμοποιούνται συχνότερα, για την πληρέστερη κατανόηση τον κοινωνικού αυτού φαινομένου, συνοδευόμενα από μία στοιχειώδη ερμηνεία.

Σκοπός του παρόντος είναι αφενός να καταστήσει κατανοητό το θεσμικό πλαίσιο που διέπει τον τεκτονισμό, αφετέρου να εντάξει τους τεκτονικούς κανόνες στην Ελληνική έννομη τάξη ώστε ο κανόνας δικαίου να μπορέσει να εφαρμοσθεί ορθά στο τεκτονικό οικοδόμημα. Κατ' αυτόν τον τρόπο τίθεται ένα πλαίσιο προνόησης, όσο γίνεται απλό και κατανοητό για τούς διοικούντες τις Στοές και τις Μεγάλες Στοές, αλλά και νομικά επιβλητέο, ώστε να βοηθήσει τους τέκτονες, χωρίς να απομακρυνθούν από τις παραδόσεις τους, να γνωρίσουν όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους σε σχέση με τα όρια της νόμιμης λειτουργίας των τεκτονικών μορφωμάτων.

Το βιβλίο όμως αυτό απευθύνεται πρωτίστως στους εφαρμοστές του δικαίου, δικαστές και δικηγόρους, ώστε να μπορούν να έχουν εις χείρας ένα νομικό εγχειρίδιο πού εφαρμόζεται ειδικώς στον «sui generis» θεσμό τον τεκτονισμού, σε αντιπαραβολή με (σχεδόν) όλες τις αδημοσίευτες αποφάσεις που αφορούν τα τεκτονικά μορφώματα. Με τον τρόπο αυτό θα συμπληρωθεί τα κενό και θα γίνει ο σύνδεσμος τεκτονισμού και ισχύοντος δικαίου.

Ευχή του συγγραφέα είναι, χωρίς να εισέλθει στις επιμέρους φιλοσοφικές διδασκαλίες τον συστήματος, το βιβλίο αυτό να προσδώσει στον ασχολούμενο με τον τεκτονισμό την απαραίτητη εκείνη πληροφόρηση αναφορικά με τη λειτουργία τον τάγματος, προκειμένου να προσεγγίσει ορθά τις νομικές του ιδιαιτερότητες.

Καθόσον κατά κύριο λόγο κλάδος ταυ σωματειακού και «ενωσιακού» δικαίου, δεν θα καταφύγουμε σε επαναλήψεις των γενικών αρχών τον σωματειακού δικαίου τις οποίες παραπέμπουμε ευθύς, μεταξύ άλλων, στο θεμελιώδες έργο του Αντιπροέδρου του Αρείου Πάγου» ε.τ. Αθανασίου Σ. Κρητικού (ιδίως τα δίκαιου σωματείων, 1954) και αυτό του εμπειρότατου σωματειολόγου Λευτέρη Σεραφείμ, πού βρίσκεται αισίως στην 12η αυτού έκδοση (2018), η οποία αφενός υιοθετεί τις Θέσεις μας στην ερμηνεία της ΑΚ 107 και τον αρ. 43 Ν. 28l/1914, αφετέρου μετά την έκδοσή της ελήφθη υπόψιν υφ' ημών ειδικά στην εκτεταμένη ανάλυση της ΑΚ 101. Το έργο είναι ενημερωμένο μέχρι και με τη Θεμελιακή νομολογία ΠΠρΑθ 2884/2019 πού δημοσιεύτηκε στις 22 Ιούλιο 2019. Ευχαριστώ θερμά τούς συνοδοιπόρους μού στην έρευνα, νομικούς ή τέκτονες, Δημοσθένη Δημόπουλο, Κωνσταντίνο Κοντούλη, Λέανδρο Λεφάκη, τη Στοά «Ισότης», το Ελληνικό Τεκτονικό Ινστιτούτο και όλες τις Ελληνικές και αλλοδαπές Μεγάλες Στοές για το υλικό πού μού προσέφεραν, όλος δε ιδιαιτέρως τις εκδόσεις Αντ. Σάκκουλα. Ε.Ε., για την επιμέλεια της εκδόσεως.